توضیحات

اسانس گلپر

نام انگلیسی:  Persian hogweed، Golpar

اسم علمی: Heracleum persicum

نام های دیگر: انجدان، انجدان طیب

گلپر گیاهی دو یا چندساله معطر(اسانس دار) از تیره گیاهی چتریان (Lamiaceae) که ارتفاع آن به 150 سانتی متر میرسد. این گیاه در مناطق مختلف ایران یه صورت کاشته شده وجود دارد و به عنوان گیاه زینتی هم در سطح شهر کشت می شود. اسانس گلپر از فرآورده های مهم و کاربردی این گیاه بشمار می رود.

ترکیبات شیمیایی:

مواد شیمیایی موجود در گلپر عبارت‌اند از استات هکسیلیک، استات استیلیک و بوتیرات متیلیک و بوتیرات اتیلیک و اسیدهای مختلف دیگر که بوی تند آن از آن‌هاست.

همچنین در گیاه گلپر نوعی اسانس روغنی و فرار نیز وجود دارد که از گرد آن برای معطر ساختن بعضی غذاها استفاده می‌شود.

اندام مورد استفاده:

میوه، بذر، ساقه، برگ

فرآورده های جانبی:

اسانس، عرق، روغن، عصاره، عطر، ادویه

مصارف و کاربرد ها از دیدگاه طب سنتی:

طبیعت گلپر از دیدگاه طب سنتی ایران گرم و خشک در درجه دوم است.

افعال و خواص: مفتح و جالي و محلل و ملطف و مقاوم سموم‏ آشاميدن آن ذهن را نيكو و حافظه را زياده و نسيان و بلادت و حمق را زائل میگرداند. و فالج و لقوه و استرخا را مفيد و از توابل مستعمله(ادویه) در اغذيه صاحبان اين امراض است.

امراض سینه و معده و غيرها چون غليظ الجرم و دير میماند.

در معده، مخشن معده و مجفف رطوبات و ملطف طعام و تغییر دهنده رایحه دهان و مقوى معده و مقطع بلغم و محلل رياح و انگيزاننده اشتهاى طعام و مقوى هاضمه است.

دافع ضرر اغذيه غليظه و ادويه سميه، مقاوم سموم و طحال و يرقان و استسقا و فواق(سکسکه) بلغمي و عسر البول(سختی در ادرار کردن) بلغمي و مدر بول و حيض و شير و مسخن گرده و روده و محرك باه و رافع درد مفاصل حادث از برودت است.

آشاميدن آن خصوصا محلل آنكه سركه آن را استعمال نمايند زيرا كه استعمال جرم آن جائز نيست در جميع مواضع و سكنجبين.

ضماد آن جهت جذب مواد بظاهر جلد بقوت و با موم روغن جهت خنازير و جراحات و عرق النسا(سیاتیک) و امثال اينها مفید است. با روغن زيتون بجهت كمنه(تاری دید) زیر چشم.

طلاى مطبوخ آن با سركه و پوست انار جهت بواسير و بوئيدن آن جهت فواق نافع مضر مثانه مصلح آن تخم خربزه و مضر امعا و مصلح آن صمغ عربي و مضر محرورين و مصلح آن شربت انار و سكنجبين است. مقدار شربت آن تا دو مثقال بدل آن محروث كه اشترغار باشد.

بوزن آن و حلتيت دو دانك و گويند بوزن آن زوفرا است و اين انسب است.

شيخ داؤد انطاكي نوشته كه گويند چون زن بعد از حيض بلافاصله هر روز يك درم تخم انجدان بخورد تا يك هفته مركز آبستن نشود و تخصيص نداده كه سفيد آن باشد يا سياه بيخ آن در افعال قوى‏تر از سایر اجزاى آن است.

طلاى آن محلل اورام و مانع زياده شدن خنازير و ملتحم زخمها مقدار شربت آن تا نيم مثقال گويند مضر شش و معده و بطئ الهضم و مصلح آن عسل است.‏

توضیحات تکمیلی