توضیحات

اسانس اکالیپتوس

نام انگلیسی: Eucalyptus oil

اسم علمی گیاه مرتبط: Eucalyptus Globulus

نام های دیگر: Eucalypti Aetheroleum; Oleum Eucalypti; Essence d’Eucalyptus Rectifieé

اسانس اکالیپتوس، اسانسی است بیرنگ و یا به رنگ زرد کمرنگ، بسیار معطر با بوی کامفر و با طعم تندو خنک کننده کامفری که از خلوص روغن حاصل از تقطیر برگهای تازه و سرشاخه های انواع مختلف اوکالیپتوس بویژه گونه Eucalyptus Globulus از تیره میرتاسه بدست می آید. شاخص ترین ترکیبات شیمیایی این اسانس سینئول، اوکالیپتول و کاژه پوتول هستند. بطور کلی ترکیبات شیمیایی اسانس اوکالیپتوس نسبتاً پیچیده و درهم است که شامل الدئید و الریک، الدئید بوتیریک، پینن راست ،کامفن، فنن (Fenene)، نوعى الکل ترپنیک به نام پینوکاروئول Pinocarveol، الکل اتیلیک به مقدار کم، استات دامیل، یک ماده قابل تبلور به نام اودسمول Eudesmol که در غالب گونه های اوکالیپتوس وجود دارد می شود. اسانس اکالیپتوس حاوی بیش از %۷۰ وزن به وزن سینئول است و همچنین حاوی آلفا پینن راست گرد بوده ممکن است مقدار جزئی فلاندرن داشته باشد. در واقع میزان ترکیب سینئول در این اسانس با توجه به تفاوت گونه گیاهی بین ۶۰ تا ۸۵ درصد است. بنابراین می توان گفت سینئول ماده اصلی تشکیل دهنده اسانس اوکالیپتوس میباشد. اسانس اوکالیپتوس حاصل از گونه E.globolus باید دارای ٪۸۰ سینئول باشد.

وزن مخصوص اسانس اکالیپتوس ۰/۹۰۶ تا ۰/۹۲۵ گرم است . از هر ۱۰۰ کیلو برگ تازه اکالیپتوس ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ گرم اسانس بدست می آید. در تهیه اسانس اکالیپتوس چون اسانس حاصله از تقطیر اول خالص نیست، مقداری سود به آن افزوده و هم می زنند  سپس مجدداً تقطیر می نمایند.

توجه: اسانس اوکالیپتوس با بوی لیمو از گونه E.citriodora بدست می آید و حدود ۷۰% سیترونلال دارد .

حلالیت :

اسانس اکالیپتوس بسیار کم در آب حل میشود و به نسبت ۱ به ۵ در الکل (۷۰ درجه) محلول است و قابل اختلاط با الکل (۹۰٪)، الکل دهیدراته، اسانسها، چربیها و پارافین می باشد.

شرایط نگهداری :

اسانس اکالیپتوس می بایست در جای خنک، در ظروف تیره سربسته و دور از نور نگهداری شود .

فارماکوپه :

اسانس اکالیپتوس در فارماکوپه های آرژانتین ،اتریش بلژیک ،انگلستان، چین، چلسلواکی، اروپا، ،فرانسه ،آلمان ،مجارستان ،هندوستان ،ایتالیا ،ژاپن ،یوگسلاوی، هلند، لهستان، پرتغال، رومانی ،روسیه، اسپانیا، سوئیس و در .U.S.N.F ثبت شده است.

مصارف :

اسانس اوکالیپتوس در بیماری های تنفسی بسیار به کارگرفته می شود. استنشاق این اسانس در رفع زکام مصرف دارد. همچنین برای تسکین سرفه در برونشیت مزمن و آسـم به صورت بخور استفاده می گردد. مخلوط اسانس اکالیپتوس با مانتول و کامفر یا اسانس کاج در بخورهای خشک استفاده می شود. پماد ۱ درصد این اسانس برای رینیت و مرهم ۲۵ درصد آن برای قرمز کردن و تحریک پوستی بکار میرود. از اسانس اکالیپتوس به عنوان خنک کننده و عطر دهنده در محصولات آرایشی و بهداشتی بصورت گسترده بهره گیری می شود.

مقدار مصرف: مقدار مصرف خوراکی اسانس اکالیپتوس ۰/۰۵ – ۰/۰۲ میلی لیتر است.

توجه: مصرف بیش از حد مجاز اسانس اکالیپتوس عوارضی نظیر سوزش معده، تهوع و استفراغ، سرگیجه، سردرد، ورم کلیه، پیدایش خون در ادرار، ضعف عضلانی، ضعیف شدن رفلکسها و حرکات تنفسی، میوزیس، تاکیکاردی، احساس خفگی، سیانوز، سرسام و نیز تشنج به همراه دارد. وقوع مرگ در اثر مصرف خوراکی بیش از حد مجاز به مقدار ۳/۵ تا ۲۱ میلی لیتر گزارش شده است.

توضیحات تکمیلی