توضیحات

ناخنک

نام انگلیسی: European milk vetch, Southern milk vetch

نام علمی: Astragalus hamosus

نام های دیگر: شبدر شیرین، بسیه، شاه افسر

ناخنک با نام علمی Astragalus hamosus گیاهی از جنس گون و در تیره باقلائیان (Fabaceae) که پراکندگی جغرافیایی آن شامل اروپا، ترکيه، ایران،قفقاز، اکراین، آسيای مرکزی، افغانستان، پاکستان، عراق،سوریه، اردن، لبنان، فلسطين، شبه جزیره عربستان و شمال افریقا ميباشد. ناخنک در ایران در شمال، شمال شرق، غرب،جنوب غربی و نواحی مرکزی رویش دارد. این گیاه علفی، دوساله و معطر است که از قاعده منشعب بوده و ساقه های کرکی دارد. برگچه های ناخنک به شکل بیضی و جفتی هستند و گل های سنبله ای سفید رنگ دارد. زمان گلدهی ناخنک اواخر بهار تا اوایل تابستان است.میوه این گیاه غلافی به درازی 2 تا 4 سانتيمتر، استوانه ای شکل، نازک، هلالی و به رنگ خاکستری متمایل به قهوه ایست که نام ناخنک بدلیل شکل گرد خمیده و خاص میوه اش به آن اطلاق می شود.

ترکیبات شیمیایی:

 مواد مؤثره در A. hamosus شامل اسيدهای چرب ضروری، اسانس، هيدروکربنها، الکل، استر، ترپن، آلدهيد و کتون ميباشد. همچنين ناخنک دارای اثرهای ضد التهاب، ضددرد، ضد لخته شدن خون، ضدميگرن و ضدتشنج ميباشد. این گياه حاوی یک نوع صمغ شبيه کتيرا و ساپونين است.

اندام مورد استفاده:

میوه، دانه و سرشاخه های گلدار آن است که دارای چند عامل مؤثر دارویی ازجمله اسيد مليلونيک، ویتامينC، گليکوزید، فالونوئيد، تانن، مواد رنگی، اسانس معطر و کومارین ميباشد.

مصارف:

گياه ناخنک در طب سنتی معمولاً به صورت دم کرده یا جوشانده و یا ضماد استفاده می‌شود و برای مصارفی نظیر بادشکن، آرام بخش، ملین، شیرافزا و قی آور بکار برده می شود. ماده معطر کومارین موجود در ناخنک خواص ادرارآوری و ضدتشنج دارد و به مقدار ضعیف، درمانگر بی خوابی است. در مقابل باید توجه داشت که، استفاده بیش از حد از این ماده  سرگیجه زا و تهوع آور است و باعث ناراحتی قلبی می گردد.

فرآورده های جانبی:

صمغ و عصاره