توضیحات

پنج انگشت

نام علمی: Vitex agnus-castus

اسم انگلیسی:Chaste tree

نام های دیگر: اثلق، کف المریم، فنجنگشت

گیاه درختچه ای با ارتفاع حدود 2 متر از تیره گیاهی نعناع (Lamiaceae)

ترکیبات شیمیایی: در همه قسمت های گیاه پنج انگشت اسانس و ماده هومواورینتین وجود دارد.

اندام مورد استفاده: بذر و برگ

فرآورده های جانبی: عرق، قرص

طبیعت پنج انگشت از دیدگاه طب سنتی ایران در درجه دوم گرم و خشک است

قابض و محلل و ملطف و مفتح سده دماغي و كبدى و صداع رطوبي و ورمي مانند قرانيطس و ليثرغس و جنون و خفقان و بواسير و سده سپرز و ورم رحم و احتباس حيض و التواى عصب و شقاق مقعده و زهر مار و هوام و سك ديوانه كزيده و طرد هوام نافع و برك تازه آن را چون بسايند بدون آب و مانند شامي كباب قرصها سازند هر قرصي بمقدار سه ماشه و يك روى آن را بر روى تابه با روغن كاو بريان نمايند و در عسل خالص جيد تازه اندازند و تا سه روز هر روز صبح يك قرص آن را زن صاحب پرسوت بخورد و بعد از ان اكر موافقت نمود تا دو هفته هر روز يك قرص آن را صبح و يكي را شام اكر صحت يافت بهتر و الا ترك نمايد و اكر اثرى از ان مانده باشد يك هفته ديكر نيز هر دو وقت و يا يك وقت بخورد و در ايام خوردن از لبنيات و حموضات و ماست و بقول و اشياى رطبه و روغن بسيار اجتناب نمايد و پرسوت آزاريست كه بعضي زنان را بعد از وضع حمل عارض مى‏كردد مختلف مى‏باشد حالات ايشان بعضى را ذرب بهم مى‏رسد و زرد و ضعيف و لاغر می گردند و رغبت بر غذائى نمی نمايند و چون قليلى تناول نمايند دير انهضام يابد و تا به اسهال مندفع نگردد آرام نمی يابند و بعضى را تب خفيفي نيز به آن می باشد و ضماد آن جهت درد سر رطوبي و ورمي مانند قرانيطس و شرب آن جهت جنون و تفتيح سده دماغي و خفقان سوداوى و بلغمي و تفتيح سده جكر و سپرز و حبس بواسير و كسر رياح و زياده كردن شير و تجفيف مني و ادرار حيض و كزيدن مار و هوام و سك ديوانه و با شراب جهت كشودن حيض و طلاى آن باب جهت وجع شقاق مقعده و حمول و بخور برك و ثمر آن با مثل آن پودنه صحرائى جهت ادرار حيض و جلوس در طبيخ آن جهت ورم رحم و مقعده و درهم آن باكره يعني مسكه تازه و برك تاك جهت رفع صلابت انثيين و بخور آن باعث كريختن موم و تحليل اورام و فرش كردن برك آن و بران نشستن كاسرقوت باه و گريزاننده هوام است و بستن برك كرم كرده آن بر ورم بارد و نزول آب در بيضه و كويند تكيه كردن بر چوب آنكه از ان متكا ساخته بر ان تكيه نمايند مانع تعب و قاطع شهوت جماع است و در زير فرش خواب كذاشتن مانع احتلام و قاطع نعوط و تخم آن لطيف‏تر از برك آن مضر كرده و مصدع مصلح آن صمغ عربي مقدار شربت آن يك مثقال و بهتر آن است كه آن را بدون مصلح آنكه صمغ عربي است استعمال ننمايند و زياده از يك مثقال نيز بدل آن كويند دو وزن آن شاهدانه است‏.

توضیحات تکمیلی