توضیحات

ریشه وتیور

نام انگلیسی: Vetiver, Khus grass

نام علمی: .Chrysopogon zizanioides L

نام های دیگر: خس خس، علف خوس (هندی)

وتیور گیاهی است علفی پرزدار و چند ساله که خاستگاه آن جنوب هند است و در سراسر دشت های هند تا ارتفاع 1200 متری رشد می کند. همچنین این گیاه به جهت ارزش های افزوده اش در مسایل زیست محیطی و همچنین تولید اسانس، به طور گسترده در مناطق گرمسیری جهان کشت می‌شود. خس خس در ابتدا در هند برای جلوگیری از فرسایش خاک کشت شد و هنوز هم برای همین این منظور در بسیاری کشور ها استفاده می شود. همچنین وتیور به دلیل تواناییش در مقابله با آلودگی خاک و تصفیه آب برای کمک به احیای مناطق آلوده بکار گرفته می شود. وتیور دارای ریشه های نابجای فیبری ضخیم است که معطر و بسیار ارزشمند است. این ریشه های در هم تنیده و منشعب به طول 2 متر می رسند و در تقطیر با آب اسانسی را به دست می دهند که ترکیبی ظریف، محکم و پیچیده از نت های چوبی، گریپ فروت و دودی-خاکی را نشان می دهد. به همین دلیل، ریشه وتیور به عنوان یک ماده خام در صنعت عطرسازی در سراسر دنیا بسیار مورد توجه است.

ترکیبات شیمیایی:

ریشه‌های Chrysopogon zizanioides مجموعه‌ای از متابولیت‌های sesquiterpenic تولید می‌کنند که پس از مداخله احتمالی میکروارگانیسم‌های همزیست خاک، مخلوط پیچیده‌ای از اجزای خوشبو را ایجاد می‌کنند. این ترکیب بویایی خارق العاده نتیجه یک تنوع مولکولی غیرمعمول است که اسانس وتیور را در میان پیچیده ترین اسانس ها قرار می دهد. این اسانس شامل بیش از 300 ترکیب از مشتقات ترپنیک است که ساختار اجزای آن در واقع بحث ها و اختلاف نظرهای فراوانی را برای چندین دهه در میان دانشمندان ایجاد کرده است.

اندام مورد استفاده:

ریشه

مصارف:

کاربرد در اصلاح منابع آب و خاک: علف وتیور یک جاذب رویشی و مانع فرسایش خاک است. وتیور ها سازگاری بالایی با شرایط مختلف محیطی از خود نشان می دهند به طوری که می توانند محدوده دمایی بین – 14 تا 55 درجه سانتیگراد را تحمل کنند و نیز با طیف وسیعی از pH خاک از سطوح 3 تا 12 سازگار هستند. وتیور به دلیل داشتن ریشه های عمیق و حجیم در برابر سیل مقاوم است و از خاک در برابر فرسایش در دامنه های شیب دار محافظت می کند. همچنین وتیور آلاینده های خاک و آب را در ریشه های خود به دام می اندازد و از زمین های کشاورزی محافظت می کند.
 کاربرد در عطرسازی: اسانس ریشه وتیور در زمره نت های اصلی و اولیه در صنعت عطرسازی بشمار می آید و از آن در فرمولاسیون های ساخت عطر از قرن هجدهم بسیار استفاده شده است.

فرآورده های جانبی:

اسانس

توضیحات تکمیلی